Μεθεόρτιες σκέψεις - 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Σ' εκείνον που το ζήτησε.

Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης είναι μια γιορτή λίγο αλλιώτικη από τις άλλες γιατί μας "κερνάει" εικόνες που σοκάρουν, προβληματίζουν, συγκινούν. Μας βγάζει από τον μικρόκοσμό μας και μας ανοίγει ένα "παράθυρο στον κόσμο". Στο φετινό 17ο Φεστιβάλ ξεχώρισα 4 ελληνικά ντοκιμαντέρ.

 1. "Αρκαδία Χαίρε" του Φίλιππου Κουτσαφτή

Ένα ταξίδι στην αρκαδική γη. Δύο είναι τα στοιχεία που αφορούν τον Κουτσαφτή σε αυτή την διαδρομή: η  ιστορία και οι άνθρωποι. Η φωνή του Κουτσαφτή και η μουσική του Κ. Βήτα παρασύρουν τον θεατή σε ένα κινηματογραφικό ποιητικό δοκίμιο που αποδεικνύει τον λόγο για τον οποίο ο δημιουργός της εξίσου ανεπανάληπτης "Αγέλαστου Πέτρας" έλαβε το βραβείο της FIPRESCI για ελληνική παραγωγή.

Έρχονται μέρες που ξεχνώ πώς με λένε
του Μιχάλη Γκανά

Έρχονται νύχτες βροχερές βαμβακερές ομίχλες

τ’ αλεύρι γίνεται σπυρί ύστερα στάχυ

θροΐζει με πολλά δρεπάνια

αψύς Ιούλιος στη μέση του χειμώνα.

Βλέπω το υφαντό του κόσμου να ξηλώνεται

αόρατο το χέρι που ξηλώνει

και τρέμω μην κοπεί το νήμα.

Νήμα νερού στημόνι χωρίς μνήμη

σταγόνα διάφανη σε βρύα και λειχήνες

νιφάδα-χνούδι των βουνών

χαλάζι-φυλλοβόλο

κι άξαφνα σκάφανδρο ζεστό

στην κιβωτό της μήτρας.

Αρχαίο σκοτάδι τήκεται και τρίζει

αχειροποίητη φλογίτσα που το γλείφει.

Συναγωγές υδάτων υετοί πρόγονοι παγετώνες

στην πάχνη ακόμη της ανωνυμίας.

2. "Η αρχαιολόγος" του Κίμωνα Τσακίρη

Μια αρχαιολόγος στην Δυτική Μακεδονία δίνει άνιση μάχη για να σώσει όσα αρχαία ευρήματα μπορεί  πριν το τεχνητό φράγμα του υδροηλεκτρικού εργοστασίου της Δ.Ε.Η. πλημμυρίσει τις ανασκαφές. Στα συν της ταινίας: η μουσική της (Κωνσταντή Παπακωνσταντίνου, Θανάση Παπακωνσταντίνου, Αργύρη Μπακιρτζή).

Μια Μετωρη κυρία
της Κική Δημουλά

Βρέχει...
Μία κυρία ἐξέχει στὴ βροχὴ
μόνη
πάνω σ᾿ ἕνα ἀκυβέρνητο μπαλκόνι.
Κι εἶναι ἡ βροχὴ σὰν οἶκτος
κι εἶναι ἡ κυρία αὐτὴ
σὰν ράγισμα στὴ γυάλινη βροχή.
Τὸ βλέμμα της βαδίζει στὴ βροχή,
βαριὲς πατημασιὲς καημοῦ
τὸν βρόχινό του δρόμο
γεμίζοντας. Κοιτάζει...
Κι ὅλο ἀλλάζει στάση,
σὰν κάτι πιὸ μεγάλο της,
ἕνα ἀνυπέρβλητο,
νά ῾χει σταθεῖ
μπροστὰ σ᾿ ἐκεῖνο ποὺ κοιτάζει.
Γέρνει λοξὰ τὸ σῶμα
παίρνει τὴν κλίση τῆς βροχῆς
―χοντρὴ σταγόνα μοιάζει―
ὅμως τὸ ἀνυπέρβλητο μπροστά τῆς πάντα.
Κι εἶναι ἡ βροχὴ σὰν τύψη.
Κοιτάζει...
Ρίχνει τὰ χέρια ἔξω ἀπ᾿ τὰ κάγκελα
τὰ δίνει στὴ βροχὴ
πιάνει σταγόνες
φαίνεται καθαρὰ ἡ ἀνάγκη
γιὰ πράγματα χειροπιαστά.
Κοιτάζει...
Καί, ξαφνικά,
σὰν κάποιος νὰ τῆς ἔγνεψε «ὄχι»,
κάνει νὰ πάει μέσα.
Ποῦ μέσα ―
μετέωρη ὡς ἐξεῖχε στὴ βροχὴ
καὶ μόνη
πάνω σ᾿ ἕνα ἀκυβέρνητο μπαλκόνι.

3. "David Kennedy, σμιλεύοντας την ζωή" του Άγγελου Κοβότσου

Μέσα σε 25 λεπτά, γνωρίζουμε έναν καλλιτέχνη που έβρισκε την ευτυχία στην φύση που τον περιέβαλλε,  στα ζώα που του κράτησαν συντροφιά και στην αρμονική σχέση με την γυναίκα του. Ο γλύπτης David Kennedy ήρθε από την Νέα Ζηλανδία στην Ελλάδα και δεν επέστρεψε ποτέ πίσω. Το σπίτι του στην Αίγινα αποτέλεσε το ησυχαστήριό του, ο χώρος δημιουργίας και ταυτόχρονα έκθεση των γλυπτών του.

Ευαγγελισμός
του Αργύρη Χιόνη

Ήταν παρθένα η σιωπή του.
Έτσι, όταν άνοιξε
πρώτη φορά το στόμα
δεν βγήκε λόγος,
μα ένας κρίνος.

4. "Νανά" της Λάρα Κρίστεν 

Το κινηματογραφικό πορτραίτο της Νανάς,  70χρονης τρανς γυναίκας που αφηγείται το παρελθόν της και παρακολουθεί την καθημερινότητά της, αποτελεί την πτυχιακή εργασιά της Λάρα Κρίστεν απόφοιτη του Τμήματος Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μέσα από την άμεση κινηματογράφηση, η Νανά είναι η γυναίκα της διπλανής πόρτας που αφοπλίζει με το χιούμορ και  την ειλικρίνειά της.

Να διασχίζεις το δωμάτιο
του Χρίστου Λάσκαρη

Να διασχίζεις το δωμάτιο,
να ξεπερνάς την δυσκολία της κουρτίνας
και, φτάνοντας,
να επιμένεις στο παράθυρο-
αν το ανοίξεις
όλα γίνονται εύκολα.