Το φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (6-15 Νοεμβρίου 2015)
ήταν από τα καλύτερα της δεκαετίας, άποψη όχι μόνο προσωπική αλλά και πολλών
πιστών του Φεστιβάλ. Μπορεί να πέρασε ήδη ένας μήνας που αυτή η κινηματογραφική γιορτή έφτασε στο τέλος της, αλλά τρεις ταινίες της θα παραμείνουν πολύ περισσότερο στα μάτια μου και στο μυαλό μου.
Louder Than Bombs, 109’,
Nορβηγία- Γαλλία-
Δανία. 2015
Σκηνοθέσία: Joachim Trier
Σενάριο: Joachim Trier, Eskil Vogt
Πρόκειται για ένα κοινωνικό δράμα που έχει ως θέμα τον θάνατο μιας φωτογράφου
εμπόλεμων ζωνών και το αντίκτυπο που έχει ο θάνατός της στην οικογένειά της. Τρία χρόνια
μετά, ένας συνάδελφός της, ανακοινώνει στον άντρα της ότι σκοπεύει
να γράψει άρθρο-αφιέρωμα στο οποίο θ’ αναφέρεται ότι η φωτογράφος δεν
σκοτώθηκε αλλά αυτοκτόνησε.
Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι η μη γραμμική αφήγηση της ταινίας και πως ο Τρίερ μπλέκει αριστοτεχνικά παρελθόν και παρόν. Κάθε ένας από τους ήρωες έχει διαφορετική οπτική γωνία για την γυναίκα που "έφυγε" από κοντά τους.
O σύζυγός της θυμάται τους συχνούς καυγάδες με την γυναίκα του, η οποία προσπαθούσε να ισορροπήσει
ανάμεσα σε καριέρα και οικογένεια. Στο παρόν, αισθάνεται ανίκανος να επικοινωνήσει με τον μικρό
του γιο και η συμπεριφορά του, του έχει
γίνει έμμονη ιδέα τόσο που ξεχνάει ο ίδιος να ζήσει. Ο μικρός γιος εξιδανικεύει την μητέρα του
και βλέπει οράματα με αυτήν αισθάνοντας ακόμη την παρουσία της. Είναι ταλαντούχος και ευαίσθητος και οι ονειροπολήσεις του τον
βοηθάνε να ισορροπήσει. Ξημεροβριαδιάζεται παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια μέχρι που θα ερωτευτεί μια συμμαθήτριά του. Ο
μεγάλος γιος θυμάται πόσο του στάθηκε η μητέρα του στα φοιτητικά του χρόνια. Στο παρόν, είναι ένας πετυχημένος πανεπιστημιακός που έγινε πρόσφατα πατέρας. Βάζει πάντα την λογική μπροστά αλλά είναι ανίκανος να
διαχειριστεί
την νέα του πραγματικότητα (σύζυγος και πατέρας). Επιστρέφει στην πρώην
του από το πανεπιστήμιο και όταν ο πατέρας του θα του προτείνει ν' ανακοινώσουν στον μικρό γιο την αλήθεια για τον θάνατο της μητέρας τους, αυτός αρνείται κατηγορηματικά.
Η ταινία εκτός από το πολύ καλό καστ (Ιζαμπέλ Ιπέρ, Γκάμπριελ Μπερν), αποτυπώνει με λυρισμό την υποκειμενική εικόνα που έχουμε για τα πρόσωπα που αγαπάμε αλλά
και για τον κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε, σε μαγνητίζει από το πρώτο
πεντάλεπτο και δεν είναι τυχαίο ότι προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Καννών.
One Breath (Μια Ανάσα), 96’, Γερμανία-Ελλάδα, 2014
Σκηνοθεσία:
Christian Zubert
Σενάριο:
Christian Zubert, Ipek
Zübert
Πρόκειται για μια δραματική ταινία. Η Έλενα, γύρω στα 30 αποφασίζει να φύγει από την
Ελλάδα, αφήνοντας τον φίλο της πίσω και πηγαίνει στην Γερμανία, όπου αρχικά
μέσω γνωστών δουλεύει σ’ ένα κλαμπ. Πολύ σύντομα θ’
ανακαλύψει ότι είναι έγκυος, οπότε και βρίσκει δουλειά ως
νταντά. Δεν αποκαλύπτει στους εργοδότες
της αλλά ούτε στον φίλο της και στην μητέρα της ότι είναι έγκυος. Η μητέρα του δίχρονου παιδιού που
προσέχει η Έλενα, Τέσα, γύρω στα 35, δουλεύει πολλές ώρες με αποτέλεσμα να μην
βλέπει το παιδί της όσο θα ήθελε. Αρχίζει μια σχέση ανταγωνισμού ανάμεσα στις δύο γυναίκες που όμως μοιάζουν τόσο: θέλουν οικονομική
ανεξαρτησία, αλλά η βαθύτερή τους ανάγκη είναι η οικογένεια και η
μητρότητα. Οι δυο τους θα χειριστούν τόσο λάθος την μετάξυ τους σχέση αλλά και τα προσωπικά τους θέλω με περιπετειώδες επακόλουθο. Μια μέρα, η Έλενα βγάζει βόλτα το παιδί με το
καροτσάκι και το αφήνει μόνο του για λίγο. Όταν επιστρέψει το παιδί δεν είναι εκεί. Η Τέσα νομίζοντας πως η Έλενα πήρε το παιδί, ταξιδεύει για την Ελλάδα.
Το ενδιαφέρον στοιχείο της ταινίας είναι ότι είναι χωρισμένη σε δύο μέρη, η πρώτη μισή
δείχνει την «Ιστορία της Έλενας», η δεύτερη μισή την «Ιστορία της Τέσας». Με
αυτό τον τρόπο, οι θεατές στο πρώτο μισό ταυτίζονται με τον χαρακτήρα της
Ελληνίδας, ενώ στο δεύτερο μισό με της Γερμανίδας. Η αλήθεια και η λύση βρίσκονται κάπου στην μέση. Έχει αγωνία, συγκίνηση και δείχνει την κοινωνική πραγματικότητα των δύο χωρών με ρεαλισμό. Παρά τις κάποιες σεναριακές υπερβολές, θεωρώ ότι είναι μια ταινία δυνατή από κάθε άποψη.
Svizdan (Καυτός Ήλιος), 123’, Κροατία- Σλοβενία- Σερβία, 2015
Σκηνοθεσία: Dalibor Matanic
Σενάριο: Dalibor Matanic
Πρόκειται για
μια σπονδυλωτή ταινία με συνδετικό κρίκο την πρώην Γιουγκοσλαβία και τον έρωτα.
Τρεις ιστορίες αγάπης σε τρεις διαφορετικές δεκαετίες με τρεις ηθοποιούς να παίζουν όλους τους ρόλους.
1991. Ένα αγόρι και ένα κορίτσι
ερωτεύονται και αποφασίζουν να φύγουν από τα χωριά τους που είναι το ένα δίπλα
στο άλλο, ωστόσο σε διαφορετικά στρατόπεδα λόγω του εμφυλίου πολέμου ανάμεσα σε
Σερβία και Κροατία. Θέλουν να ζήσουν στην πόλη εκεί που κανένας δεν θα
σχολιάζει τον “απαγορευμένο” έρωτα ανάμεσα σε έναν Κροάτη με μία Σερβίδα. Ωστόσο, ο αδελφός της κοπέλας δεν είναι σύμφωνος με αυτή την φυγή. Ένας λάθος χειρισμός
της κατάστασης και όλα θ' αλλάξουν.
2001. Μετά τον εμφύλιο πόλεμο Σέρβων και Κροατών , μια μητέρα επιστρέφει
με την κόρη της στο εγκαταλελειμμένο σπιτι τους με σκοπό να κατοικήσουν και
πάλι εκεί. Οι
δύο Σερβίδες γυναίκες προσλαμβάνουν κάποιον νεαρό Κροάτη για να τους
επισκευάσει το σπίτι. Η μητέρα είναι φιλικά προσκείμενη μαζί του, ενώ η κόρη
απομονώνεται γιατί τον θεωρεί υπαίτιο για τον θάνατο του πατέρα της και τους αδελφού της. Όταν σε μια συζήτηση μεταξύ τους, το αγόρι θ' αναφέρει ότι έχασε τους γονείς του στον ίδιο πόλεμο, κάτι θ΄αλλάξει στον τρόπο σκέψης της κοπέλας.
2011. Μια παρέα αγοριών γύρω στα 20, κάθεται σ’ ένα καφενείο σ’ ένα χωριό
της Κροατίας . Ένα από
τ’ αγόρια έχει χρόνια να έρθει στο χωριό που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Καθώς
οι φίλοι του κάνουν σχέδια για το βράδυ, αυτός τους αφήνει και
πηγαίνει στους γονείς του. Όταν έρχονται οι φίλοι του να τον πάρουν τους ανακοινώνει ότι θα μείνει λίγο ακόμη με τους
γονείς του, αλλά φεύγει με τα πόδια και επισκέπτεται την πρώην του, Σερβίδα, με την οποία έχει ένα παιδί που δεν έχει δει ποτέ.
Τρεις δυνατές ιστορίες για την δύναμη του μίσους, της αγάπης αλλά και της συγχώρεσης.
Ο τίτλος του άρθρου είναι παρμένος από το ντοκιμαντέρ "Είδαν τα μάτια μας γιορτές" (2000) του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου.
