15 χρόνια μετά: "Η Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού" (2004)

Ο Τζόελ (Jim Carrey) ξυπνάει στο γεμάτο αντηλιά- πολύ πριν γίνει μόδα η κινηματογράφηση κόντρα στον ήλιο- μπλε σύμπαν του Michel Gondry και του σεναριογράφου Charlie Kaufman και νιώθεις ότι κάτι πολύ σημαντικό συμβαίνει μέσα σου ήδη. Αυτός κάνει κοπάνα από την δουλειά και βρίσκεται στην χειμωνιάτικη παραλία του Monteauk χωρίς να ξέρει ακριβώς το γιατί κι εσύ έχεις μια ακαταμάχητη επιθυμία να τον ακολουθήσεις. Στο τρίτο λεπτό συναντάει την πολύχρωμη Κλέμενταϊν (Kate Winslet) και η γνωστή ιστορία boy meets girl αρχίζει να παίζει σαν λούπα στο μυαλό σου. 

Μετά την γνωριμία τους, τις όμορφες στιγμές τους, τα γέλια τους και τους καυγάδες τους, επέρχεται ο χωρισμός τους, όπου και οι δύο καταφεύγουν στους Ειδικούς Σβησίματος Αναμνήσεων. Η Κλέμενταϊν το επιχειρεί πρώτη και ο Τζόελ ακολουθεί. 

Την στιγμή που o Τζόελ θα τηλεφωνήσει στην Κλέμενταϊν από το σταθερό του τηλέφωνο, αναπολείς τις στιγμές χωρίς κινητό και πάσης φύσης κοινωνικά δίκτυα, που όλα έμοιαζαν πιο ουσιαστικά στην ανθρώπινη επικοινωνία . Από την άλλη,  την στιγμή που θα δεις τον Τζόελ να πετάει κλαίγοντας την κασέτα με ηχογραφημένο τον "ύμνο" της ταινίας τραγουδημένο από τον Beck "Everybody's Got to Learn Sometime", νιώθεις τυχερή που έζησες την εποχή της κασέτας αλλά και προβληματισμένη για το δράμα του κεντρικού ήρωα που ελάχιστα γνωρίζεις. 

Οι τίτλοι αρχής μόλις έχουν πέσει και το μόνο σίγουρο είναι ότι βλέπεις τελείως διαφορετικά την ίδια ακριβώς ταινία 15 χρόνια μετά. Οι αγαπημένες ταινίες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: σε αυτές που τις βλέπεις και τις ξαναβλέπεις μέσα στα χρόνια ως ένα είδος λατρείας και σε αυτές που τις έχεις δει μια φορά, τις έχεις τοποθετήσει "πολύ ψηλά" και όταν μετά από καιρό τις ξαναβλέπεις, τις απομυθοποιείς. Η Αιώνια Λιακάδα ενός καθαρού μυαλού βρίσκεται κάπου ανάμεσα: την είχα δει κάποτε, την τοποθέτησα στις αγαπημένες μου, χωρίς ωστόσο να γράψω κάποιο κείμενο τότε και δεν την ξαναείδα μέχρι χθες που κατέληξα σε κάποια συμπεράσματα. 

Αυτό που δεν ξεθωριάζει είναι η κινηματογραφική συνέπεια του Carrey εκφραστικά και υποκριτικά. Αντιθέτως, η Winslet σε κάποιες σκηνές είναι αρκετά στυλιζαρισμένη και περιποιημένη απ'  όσο μπορεί να δικαιολογήσει ο μποέμ  κινηματογραφικός της χαρακτήρας

Από το συνολικά πρωτότυπο σενάριο που κέρδισε επάξια το Όσκαρ, καταγράφω κάποιες εξαιρετικής γραφής σκηνές σε συνδυασμό με την φανταστική, κυριολεκτικά και μεταφορικά, σκηνοθεσία:

• το σβήσιμο των φώτων στην βιβλιοθήκη καθώς αποχωρεί ο Τζόελ μετά την συνάντησή του με την Κλέμενταϊν, η οποία δεν τον θυμάται
• ο μονόλογος της Κλέμενταϊν πάνω στον μισοκοιμισμένο Τζόελ
• η σκηνή στην παγωμένη λίμνη όπου ο Τζόελ αναφωνεί "Είμαι ακριβώς εκεί που θέλω να είμαι" λίγο πριν συνειδητοποιήσει ότι θέλει ν' ακυρώσει την διαδικασία σβησίματος αναμνήσεων με την Κλέμενταϊν
• το κυνηγητό των πρωταγωνιστών για να μην σβηστούν από την μνήμη τους
• το κρεβάτι στην χιονισμένη παραλία
• ο μικρός Τζόελ ντυμένος σούπερμαν και η μικρή Κλέμενταϊν φεύγουν χέρι-χέρι για ν΄αποφύγουν το bullying των άλλων παιδιών
• η απαγγελία των στίχων του Alexander Pope από το ποίημα "Eloisa to Abelard" από την Kisten Dunst "How happy is the blameless vestal’s lot! The world forgetting, by the world forgot. Eternal sunshine of the spotless mind! Each pray’r accepted, and each wish resign’d”
• η παράκληση της Κλέμενταϊν στον Τζόελ: "Να με θυμάσαι" 
• καθώς και η τελευταία σκηνή που τελειώνει με ΟΚ και με μια βόλτα στο χιόνι

Από την άλλη, οι σκηνές στο ιατρείο και η όλη προετοιμασία σβησίματος των αναμνήσεων σε κάνουν ν' αναρωτιέσαι πώς θα φαίνονται αυτές οι σκηνές σε 30 χρόνια από τώρα, αν ήδη μοιάζουν 15 χρόνια μετά την πρώτη προβολή της ταινίας "αταίριαστες" στο κατά τ' άλλα άψογο εικαστικά περιβάλλον της ταινίας. Ίσως αυτές οι σκηνές να είναι η μοναδική παραφωνία της ταινίας και τελικά, 15 χρόνια μετά, η λιακάδα της να παραμένει, "στο άπειρο και ακόμα παραπέρα"! 

Γιατί, όπως και ο ποιητής Τάσος Λειβαδίτης είχε γράψει:
Κι ίσως όταν ξαναϊδωθούμε να μην ξέρει πια καθόλου ο ένας τον άλλον. Έτσι που επιτέλους να μπορέσουμε να γνωριστούμε.